Verbruikt uw bedrijf jaarlijks meer dan 50.000 kWh elektriciteit en/of 25.000 m3 aardgas(equivalent)? Dan bent u verplicht om alle energiebesparende maatregelen te nemen met een terugverdientijd van vijf jaar of minder. Deze verplichting geldt voor alle bedrijven in Nederland. Deze verplichting kennen we al sinds 1993 in Nederland. Sinds 1 juli 2019 is hier een extra verplichting aan toegevoegd om bedrijven nog meer te stimuleren om energiebesparende maatregelen te treffen, de informatieplicht.

Wie zijn uitgezonderd van de informatieplicht?

De zogenoemde ‘type C-bedrijven’ (bedrijven met een milieuvergunning) zijn uitgezonderd van de informatieplicht. Dat geldt ook voor bedrijven in de glastuinbouw, bedrijven die deelnemen aan het CO2-vereveningssysteem, deelnemers aan het Europese Broeikasgas Emissiehandelssysteem (ETS) en deelnemers aan het convenant Meerjarenafspraken energie-efficiëntie (MJA3). Bedrijven die audit-plichtig zijn onder de Europese Energie-Efficiency Richtlijn (EED), zijn niet uitgezonderd van de informatieplicht maar voor hen geldt een deadline gelijk met de deadline van hun audit.

Achtergrond van de informatieplicht

De Nederlandse overheid wil vaart maken om het energieverbruik in Nederland omlaag te krijgen. Om ondernemers tot actie te bewegen, geldt daarom sinds 1 juli 2019 een informatieplicht. Als u onder deze plicht valt, moet u op een overheidswebsite invullen welke maatregelen u heeft genomen om energie te besparen. Het gaat daarbij om alle maatregelen die zich binnen vijf jaar terugverdienen.
Ondernemers waren al verplicht om maatregelen te nemen die energie besparen en nu komt de informatieplicht daarbij. Tijd om nu echt in actie te komen. Ziet u ertegenop? Begrijpelijk, maar Koninklijke Metaalunie biedt hulp bij het voldoen aan de informatieplicht. De maatregelen die u neemt, moeten leiden tot minder energieverbruik. De opbrengst van zonnepanelen of andere alternatieve energie-opwekkers mag helaas niet in mindering worden gebracht op uw verbruik.
Koninklijke Metaalunie en FME maken zich er hard voor om de informatieplicht werkbaar te houden voor hun leden. Niet-bewezen energiebesparende maatregelen, zoals bijvoorbeeld de introductie van warmtepompen, hebben we daarom uit de voorgestelde maatregelenlijst weten te houden.
Tegelijkertijd is de informatieplicht een flinke opgave voor ondernemers. Daarom proberen we u er op een zo eenvoudig mogelijke manier doorheen te loodsen. Voor u is het voordeel dat u kunt besparen op uw energierekening. Hoe eerder u de maatregelen neemt, des te sneller u bespaart. Nadat de maatregelen zijn doorgevoerd, is uw bedrijf ook een stuk duurzamer. Dat vinden steeds meer afnemers belangrijk.

Energie besparen
Sinds de eerste introductie via de Wet milieubeheer in 1993, is het doel van de verplichting altijd geweest om energie te besparen. Tegenwoordig staat deze verplichting in het Activiteitenbesluit (artikel 2.15). Deze plicht noemen we de energiebesparingsplicht. Bedrijven die voldoende energie, per jaar gebruiken worden verplicht om alle maatregelen met een terugverdientijd van minder dan vijf jaar te treffen. Door de overheid is vastgesteld dat vijf jaar een redelijke termijn is waarin een maatregel zich zelf moet terugverdienen.

Van maatwerk naar erkende maatregelen
Vaak zijn door het bedrijf al enkele energiebesparende maatregelen getroffen, bijvoorbeeld bij de aankoop van een nieuwe compressor of in het geval van nieuwbouw. Om dan aan te tonen welke maatregelen er nog meer getroffen kunnen worden, is een onderzoek noodzakelijk. Met de introductie van het energieakkoord in 2013 is afgesproken dat dit makkelijker moet. Zodoende zijn voor negentien bedrijfstakken samen met kennispartners, adviesbureaus, installateurs en vertegenwoordigers van de verschillende branches erkende maatregelen opgesteld. Dit zijn allemaal maatregelen die zich binnen vijf jaar terugverdienen, mits uw bedrijf aan de uitgangs­situatie voldoet. De eerste erkende maatregelen (kortweg EML) zijn in 2015 van kracht geworden en afgelopen jaar (zomer 2019) zijn alle negentien maatregellijsten geactualiseerd.
Koninklijke Metaalunie en FME hebben de lijst voor u in begrijpelijke taal opgeschreven, zodat u makkelijker vast kunt stellen welke maatregelen u moet nemen. U kunt de EML onder andere vinden op de websites van Koninklijke Metaalunie en FME. Natuurlijk kunt u hiervoor ook deze tool gebruiken.

Het voordeel van de erkende maatregelen
De erkende maatregelen zijn opgesteld voor een branche. Als uw bedrijf binnen de metaalsector valt, dan is voor uw gehele bedrijf deze lijst van toepassing. Let dus op: voor uw kantoor geldt dus niet de aparte kantorenlijst, maar ook gewoon de metaallijst.
Als ondernemer kunt u ervoor kiezen om geen energieonderzoek uit te voeren, maar enkel de erkende maatregelen. U moet dan wel alle relevante maatregelen treffen. Dit is het grote voordeel van deze lijst, er is geen onderzoek meer nodig en alle maatregelen op de lijst zijn getoetst aan haalbaarheid. Komt uw situatie overeen met de uitgangssituatie, dan is de maatregel rendabel om te treffen. Uiteraard kunt u er ook voor kiezen om een maatwerkonderzoek uit te (laten) voeren.

Informatieplicht sinds 1 juli 2019
Eind 2017 bleek dat niet alle doelen uit het Energieakkoord gerealiseerd werden. De besparings­plicht werd niet vaak genoeg uitgevoerd door bedrijven en niet goed genoeg gecontroleerd door de overheid. Om de doelen uit het energieakkoord wel te gaan halen, zijn diverse maatregelen ingevoerd. Eén daarvan is de informatieplicht. Sinds 1 juli 2019 en vervolgens iedere vier jaar daaropvolgend, informeren bedrijven verplicht aan de overheid welke maatregelen ze de afgelopen vier jaar hebben getroffen. De overheid kan deze informatie vervolgens gebruiken om gericht te handhaven om zo de doelen uit het Energieakkoord te realiseren.

Tool van Metaalunie en FME
De overheid heeft een digitaal loket (eLoket) gemaakt waar u gebruik van moet maken om aan de informatieplicht te voldoen. Dit loket is echter niet heel gebruiksvriendelijk. Koninklijke Metaalunie en FME hebben daarom de handen ineen geslagen en deze tool ontwikkeld.
Onze tool helpt u bij het invullen van de lijst met maatregelen. Door een paar slimme vragen aan het begin te stellen, krijgt u alleen de maatregelen te zien die relevant zijn voor uw bedrijf. Vervolgens is iedere maatregel in begrijpelijke taal opgenomen en voorzien van toelichtingen. Als u alles hebt ingevuld, kunt u de openstaande maatregelen eenvoudig in de tijd plannen. U krijgt per e-mail herinneringen om de maatregelen uit te voeren. Via een handig export naar een XML-bestand kunt u alles in één keer uploaden via het eLoket.


Uitleg van de belangrijkste begrippen in deze tool

ACTIVITEITEN
De activiteiten waarvoor energiebesparende maatregelen zijn beschreven.

NUMMER MAATREGEL ELOKET
De maatregel die u neemt, moet u opgeven in het eLoket van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. De nummers in dit schema komt u daar ook weer tegen.

DOEL VAN DE MAATREGEL
Hier wordt het effect van de maatregel beschreven.

WAT MOET IK DAARVOOR DOEN?
Dit beschrijft de aanpassing die u moet uitvoeren om het beoogde doel te bereiken.

IN WELKE SITUATIE MOET IK DIT DOEN?
Hier wordt beschreven wanneer de maatregel van toepassing is. Bijvoorbeeld als er een ongeregeld afzuigsysteem aanwezig is.

WAT ZIJN DE RANDVOORWAARDEN?
Dit gaat over bepaalde technische of economische omstandigheden waar sprake van moet zijn. Zonder die voorwaarden heeft de maatregel geen zin.

WANNEER MOET IK HET DOEN?
Er zijn twee momenten mogelijk: meteen, of op een ‘natuurlijk moment’. Met dit laatste wordt nieuw-/verbouw of vervanging vanwege einde levensduur bedoeld. Met meteen bedoelen we dat u de maatregelen binnen bestaande budgetten kunt uitvoeren, of dit meeneemt in de volgende budget ronde.

BIJZONDERHEDEN
Het bouwjaar van uw pand en het soort energielabel waarover u beschikt spelen hier een rol.


Veelgestelde vragen

Is het eLoket vrij toegankelijk?
Het eLoket van RVO gaat voor u open als u beschikt over een zogenaamd ‘eHerkenningsmiddel niveau 1’. Voor andere loketten, bijvoorbeeld die van het UWV, geldt een hoger niveau. Zes leveranciers kunnen u aan het middel helpen, voor een bedrag tussen 5 en 22 euro per jaar. Zie hiervoor de website van eHerkenning. Vraag het middel op tijd aan, want de levering duurt na aanvraag minimaal vijf werkdagen.

Wie kijkt er naar mijn rapportagetool in het eLoket?
Uw gemeente of omgevingsdienst kan uw rapportage opvragen en gebruiken om te controleren of u voldoet aan de informatie- en energiebesparingsplicht. De controleur kan extra informatie bij u opvragen of een controlebezoek uitvoeren.

Ik heb meerdere panden, heb ik dan meerdere keren een informatieplicht?
Als de panden in elkaars nabijheid liggen, is vaak sprake van één inrichting. In dat geval moet het energieverbruik van de panden bij elkaar worden opgeteld. Als de afstand te groot is, dan moet u het energieverbruik per pand gebruiken om te bepalen of u aan de energiebesparings- en informatieplicht moet voldoen.

Ik heb meerdere meters, hoe moet ik mijn verbruik meten?
Als u voor uw pand meerdere meters voor stroom en/of gas heeft, dan moet u het verbruik van deze meters bij elkaar optellen. Komt u boven de drempel, dan geldt voor u de energiebesparings- en informatieplicht.

Is de informatieplicht eenmalig?
Nee, in 2023 moet u de overheid opnieuw informeren over de maatregelen die u heeft genomen en denkt te gaan nemen en zo elke vier jaar weer.

Wat gebeurt er als ik niets doe?
De lokale overheid of de omgevingsdienst controleert of bedrijven voldoen aan de informatieplicht. Als u niets doet, kan handhavend worden opgetreden. Er kan dan een termijn worden opgelegd waarbinnen u de maatregel(en) moet nemen. Indien u zich niet aan de termijn houdt, kan een dwangsom worden opgelegd. Daarom is het beter zelf het initiatief te houden. Kom daarom nu in actie.

Welke maatregelen moet ik allemaal uitvoeren?
Soms moet u de maatregelen op korte termijn nemen, dit zijn de maatregelen waarbij staat dat ‘meteen’ uitgevoerd moeten worden. In een aantal gevallen hoeft dat niet. U mag dan wachten op vervanging als gevolg van het einde van de levensduur, op de eerstvolgende verbouwing of zelfs op nieuwbouw. Dit zijn de maatregelen waarbij staat ‘wacht op natuurlijk moment’.

Ik heb geen financiële ruimte voor energiebesparende maatregelen, wat nu?
U zult in ieder geval moeten informeren welke maatregelen u heeft getroffen. De controlerende instantie kan wel rekening houden met uw financiële mogelijkheden. Als u daar tijdig om verzoekt, zal de instantie eerder bereid zijn daaraan tegemoet te komen. U kunt dan met een plan van aanpak meer tijd krijgen. Wel moet u dan in ieder geval over een offerte beschikken voor bepaalde maatregelen. Als de controlerende instantie handhavend optreedt, is de kans kleiner dat rekening wordt gehouden met uw financiële mogelijkheden. Vraag daarom nu in ieder geval offertes aan, daarmee voorkomt u problemen bij een inspectiebezoek.